پتانسیل استفاده همزمان از برخی عصاره های گیاهی و هورمون های موثر در القای مقاومت در کنترل نماتد مولد گره ریشه (meloidogyne javanica)

نماتدها، عامل3/12 درصدی خسارت به محصولات کشاورزی در سراسر جهان محسوب می شوند، که حدودا" 5% این خسارتها به خاطر نماتد مولد غده ریشه (meloidogyne spp.) است. نظر به تاثیر سوء ترکیبات شیمیایی بر محیط زیست و زندگی انسان، در این مطالعه تاثیر عصاره های آبی درکنترل meloidogyne javanica، و مرگ و میر لارو سن دوم (j 2s)، ممانعت از تفریخ تخم مورد ارزیابی قرار گرفت. چهار گونه ی گیاهی سیاه دانه (nigella sativa) (دانه)، آنقوزه (ferula assa foetidae) (شیره ی ساقه و ریشه)، اسپند (peganum harmala) (دانه)، خرفه (portulaca oleracea) (دانه) جمع آوری و بخش های انتخاب شده هر گیاه جهت آزمون در سایه خشک شدند و به کمک آسیاب خانگی به پودر نرم تبدیل شدند. مواد خشک شده ی گیاهی به مدت یک روز در آب مقطر خیسانده و مخلوط حاصله از پارچه ی پنبه ای عبور داده شد و فاز مایع آن جدا گردید. مخلوط حاصله به مدت 20 دقیقه درg 2000 سانتریفیوژ و رونشین از کاغذ صافی وات من (whatman) شماره ی دو عبور دادیم تا یک مایع شفاف حاصل گردید (ferris and zheng, 1999). غلظت نهایی هر عصاره به میزان یک گرم مواد گیاهی به ازای 10 میلی لیتر آب مقطر تنظیم شد. آنقوزه با غلظت ppm 2000 با 8/57 درصد بیشترین بازدارندگی از تفرخ تخم و با 6/37 درصد بیشترین مرگ و میر لارو را از خود نشان داد. در کاربرد هورمون ها نیز بیشترین بازدارندگی مربوط به بتا آمینوبوتریک اسید 5/1 میلی مولار با 02/89 درصد در مدت یک هفته و بیشترین مرگ و میر لارو مربوط به سالیسیلیک اسید 5/1 میلی مولار با 8/32 درصد، در مدت 72 ساعت حاصل گردید. در ترکیب عصاره ها با هورمون ها نیز بیشترین بازدارندگی از تفریخ تخم و مرگ و میر لارو سن دوم را در کاربرد همزمان آنقوزه با بتا آمینوبوتریک اسید دیده شد به ترتیب با 45/82 و 32/54 درصد. در گلخانه آنقوزه و جاسمونیک اسید 5/1 میلی مولار به تنهایی و همچنین در ترکیب با همدیگر کمترین درصد نفوذ لارو را به درون ریشه داشتند. عصاره ی آنقوزه و اسپند همراه با هورمون های بتا آمینوبوتریک اسید 5/1 میلی مولار و سالیسیلیک اسید 5/1 در کاهش جمعیت نهایی نماتد، تعداد گال، شاخص تعداد گال، تعداد توده تخم، تعداد تخم در یک گرم ریشه و تعداد لارو در 100 گرم خاک بیشترین تاثیر را داشتند و آنقوزه با بتا آمینوبوتریک اسید 5/1 میلی مولار و خرفه با جاسمونیک اسید 1/0 میلی مولار بیشترین اثر را در افزایش پارامترهای گیاهی داشتند. با توجه به نتایج بدست آمده استفاده از عصاره گیاه آنقوزه و اسپند با غلظت ppm2000 و همچنین کاربرد همزمان این دو عصاره به همراه هورمون بتا آمینو بوتریک اسید5/1 میلی مولار می تواند کنترل قابل قبولی را علیه نماتد مولد گره ریشه ایجاد کند.